Dziembowski.pl
Zbigniew Dziembowski
Tel: (+48) 322 380 680 | Fax: (+48) 322 380 680 | Email: zbigniew(@)dziembowski.pl
Zbigniew Dziembowski | Tel./Fax: (+48) 322 380 680 | Email: zbigniew(@)dziembowski.pl
POMIAN - EWOLUCJA WIZERUNKU
Od
początku
swego
istnienia,
kształt
godła
i
barwy
herbu
Pomian
pozostawały
ustalone,
zmieniały
się
jedynie
drobne
szczegóły.
Herb
Pomian
przedstawiał
w
polu
złotym
głowę
żubrzą
czarną,
z
rogami
złotymi
i
takimż
kolcem
w
nozdrzach,
między rogami miecz srebrny o głowicy złotej w lewy skos.
Pole
złote
przypisano
herbowi
Pomian
w
herbarzach
Bellenville,
Złotego
Runa,
Lyncenich,
Klejnotach
Jana
Długosza
i
Stemmata Polonica.
Średniowieczni
autorzy
nie
byli
do
końca
pewni,
jakiego
zwierzęcia
głowę
mają
umieścić
w
herbie.
Głowę
przedstawiono
jako
żubrzą
w
Herbarzu
Złotego
Runa,
u
Jana
Długosza
i
w
Stemmata
Polonica
oraz
na
pieczęciach.
Z
kolei
w
herbarzach
Lyncenich i Bellenville widać głowę bawoła. U wszystkich autorów, barwę głowy określono jako czarną.
Elementem
występującym
często
w
średniowieczu,
a
który
zanikł
w
późniejszych
czasach,
jest
kolec
w
nozdrzach
zwierzęcia.
Kolec
złoty
opisują
autorzy
herbarzy
Złotego
Runa,
Lyncenich,
Stemmata
Polonica,
Bergshammar,
zaś
w
Klejnotach
Jana
Długosza
jego
barwa
nie
jest
określona.
W
Herbarzu
Bellenville
zwierzę
nie
ma
kolca,
za
to
jest
przedstawione z czerwonym jęzorem.
Wszystkie
średniowieczne
wizerunki
herbu
Pomian
zawierają
miecz,
natomiast
są
różnice
co
do
jego
ułożenia.
Jest
on
w
lewy
skos
na
fryzie
w
Opactwie
Cystersów
w
Lądzie
(1357-1372),
pieczęciach
i
w
Stemmata
Polonica.
Odwrotnie
jest
w
Bellenville, w Herbarzu Złotego Runa, Lyncenich i Bergshammar.
Herb
przedstawiono
z
dodatkową
ozdobą
w
postaci
labrów
–
czarnych,
podbitych
złotem
w
herbarzu
Bellenville
,
na
pieczęci
Mikołaja
z
Brudzewa
oraz
na
bloku
z
herbem
w
katedrze
gnieźnieńskiej.
W
tych
samych
miejscach
przedstawiono klejnot – głowę żubrzą o długiej szyi, z mieczem między rogami.
W
wieku
XVI,
z
niezrozumiałych
przyczyn,
zmianie
uległ
klejnot
herbu
Pomian.
Jeszcze
Notaty
heraldyczno-sfragistyczne
hetmana
Jana
Zamoyskiego
i
pieczęć
Jaranda
z
Brudzewa
z
1504
podają
wizerunki
pierwotnego
klejnotu,
ale
Bartosz
Paprocki
w
Gnieździe
cnoty
(1578)
i
Herbach
rycerstwa
polskiego
(1584)
oraz
Marcin
Bielski
w
Kronice
wszystkiego
świata
(1551)
przekazują
już
ramię
zbrojne
z
mieczem.
Inny
wariant
klejnotu
widnieje
na
pieczęci
z
1566
St.
Ławskiego
–
trzy
pióra strusie.
Herbarz
autorstwa
Antoniego
Swacha
wydany
w
1705
roku,
będący
kompilacją
prac
Bielskiego,
Okolskiego
i
Jana
Liwa
Herbulta,
zamieszcza
dwie
wersje
herbu
Pomian
–
z
mieczem
na
głowie
i
z
mieczem
przez
głowę,
oraz
opis
trzech
wariantów
barwnych
–
z
polem
złotym,
srebrnym
i
błękitnym.
Najważniejszy
herbarz
wieku
XVIII,
autorstwa
Kaspra
Niesieckiego
(1738)
podaje
wprawdzie
rysunek
i
opis
z
mieczem
przechodzącym
przez
głowę,
ale
wzmiankuje
także,
że
niektórzy używają wersji z mieczem na głowie.
Również
herbarz
Juliusza
Karola
Ostrowskiego
wydany
na
przełomie
XIX
i
XX
wieku
zawiera
kilka
wariantów
herbu,
z
mieczem
zarówno
przeszywającym
głowę,
jak
i
przeplecionym
z
rogami
wymienia
także
(jako
Pomian
II)
wersję
z
błękitnym polem.
HERB POMIAN
Od początku kształt godła i barwy herbu
Pomian pozostawały ustalone.
Średniowieczny wizerunek przedstawiał w
polu złotym głowę żubrzą czarną, między
rogami miecz srebrny o głowicy złotej.
więcej
HERB POMIAN
W XVI wieku uległ zmianie klejnot herbu
Pomian. Pierwotny klejnot przedstawiający
głowę żubrzą o długiej szyi z mieczem między
rogami zastąpiło ramię zbrojne z mieczem.
więcej
HERB POMIAN
Przedheraldyczny znak własnościowo-
rozpoznawczy Pomianów, używany przed
przyjęciem przez nich herbu, przedstawiał
dwa podwójne krzyże połączone skośną
drogą.
więcej